Datum: 15-Apr-2019

Zelfregie in praktijk gebracht

Stel: de jongere die je ambulant begeleidt komt de afspraken met zijn werkgever niet na. Of: een bewoner op de groep heeft moeite zich aan het rookverbod op z’n kamer te houden. Wat doe je dan als begeleider? Simpelweg vertellen hoe het wel moet, heeft vaak geen effect. Wat wel werkt? “Echt in gesprek gaan, de cliënt zelf laten uitleggen waarom het niet lukt en hem of haar persoonlijk verantwoordelijk maken voor verandering in de situatie”, zeggen Edwin Aarns en Marieke van der Schouw. Het tweetal – voormalig collega’s bij Iwib – geeft sinds kort de training Gedragsverbetering. Die geeft begeleiders concreet handvaten om jongeren zelf aan zet te krijgen.

Denken vanuit de cliënt in plaats van denken voor de cliënt; dat is volgens Marieke de essentie van de training die ze samen met Edwin verzorgt. “Dat klinkt simpel, maar in de praktijk blijkt het lastiger dan gedacht. Onbewust vul je vanuit je eigen referentiekader misschien veel voor de cliënt in. Ga je serieus in gesprek, dan kom je er bijvoorbeeld achter waarom een regel voor hem of haar lastig is na te leven. Of waarom een doel, dat je samen geformuleerd hebt, moeilijk haalbaar is.”

Stok achter de deur

Volgens Marieke en Edwin is het voor veel deelnemers aan de training even schakelen, soms zelfs echt een mindswitch om de verantwoordelijkheid voor Gedragsverbetering bij de cliënt te leggen. Toch werpt deze vorm van zelfregie duidelijk vruchten af. Aan de hand van vijf voorwaarden (zie deze bikablo-tekening, van de hand van Anne Merkus, met wie Edwin de training ontwikkelde) krijgt de cliënt zelf de mogelijkheid om uit te leggen waarom iets niet lukt. En de vervolgstap: zelf te bedenken wat helpt om tot gedragsverbetering te komen, inclusief een tegenprestatie. Edwin: “Op de vraag aan de cliënt: ‘Wat helpt jou om je wél aan deze regel te houden of dit doel wél te halen?’ werkt een zelfbedachte stok-achter-de-deur extra motiverend. Daarmee zorg je dat iemand zich persoonlijk verantwoordelijk voelt voor Gedragsverbetering.”

Gespreksschema

Edwin werkte jaren geleden in de crisisopvang. Hij kwam er veel voorbeelden tegen van het afdwingen van gedrag door jongeren iets te ontzeggen. “Dat werkt niet, daarvan ben ik overtuigd.” Stukje bij beetje ontwikkelde Edwin een model om Gedragsverbetering positiever in te steken op basis van echte aandacht. Het resultaat: een Gespreksschema© dat begeleiders in samenspraak met cliënten helpt om Gedragsverbetering stap-voor-stap, als een soort beslisboom, te doorlopen. “Tijdens trainingen leren we begeleiders er concreet mee werken”, zegt Edwin. “Het is een hulpmiddel waarmee je gewenste verbetering in gedrag voor alle partijen concreet en inzichtelijk maakt.”

“Uit onderzoek van R&D blijkt de effectiviteit van het Gespreksschema©”, bevestigt ook Senior onderzoeker Renske Koordeman. “We hebben de training geëvalueerd. Daaruit komt naar voren dat degenen die het Gespreksschema© hebben ingezet hierbij succes hebben ervaren.” 

Bron: Intranet Pluryn http://intranet.pwgr.local/nl-NL/NEWS